PARAMARIBO – Imigrasi kaping sepindhah tiyang Jawi dateng Suriname ing 1890 puniká minongká njajal kanggé pakebonan Mariënburg, kagunganipun Nederlandse Handel-maatschappij/NHM (Perusahaan Dagang Walandi, red).
Sadèrèngipun ing pakebonan-pakebonan Suriname wau sampun wonten párá batur tukon (budhak) saking Afrika, lajeng buruh kontrak saking India (jaman semanten India taksih dados bagéan wilayah jajahan Inggris).
Sawetawis pangintunan párá buruh kontrak India ing taun 1916 dipunmandhegaken amargi wonten perang sadonyá (Perang Dunia I), pangintunan saking Hindia Walandi (Indonesia) tetep dipunlajengaken dumugi Perang Dunia II.
Párá buruh kontrak jajahan saking Indonesia (wekdal semanten taksih Hindia Walandi) dipunbagi dados rombongan-rombongan alit, dipunangkut dateng tanah Walandi, lajeng saking mriká rombongan wau nglajengaken lelayaran malih dateng Paramaribo, Suriname.
Párá tiyang saking Indonesia wau dugi taun 1914 (kejawi taun 1894) dipunangkut langkung Amsterdam saking Batavia (Jakarta), Semarang utawi Tanjung Priok ing mriku tiyang-tiyang wau ngaso sekedhap dipunkempalaken ing depot, dipundaftar, lan dipunpriksá keséhatanipun, lajeng tapakastá kontrak.
Ing antawisipun tanggal 9 Agustus 1890 dugi 13 Dhésèmber 1939 cacahipun wonten 32.965 tiyang Jawi ing Suriname, sebagéan dugi 1954 wonten 8.684 (26%) ingkang kundur malih dateng Indonesia. Dados wonten kirang langkung 24.000 tiyang Jawi ingkang milih netep ing Suriname.
Tiyang-tiyang wau dipunbujuki kanggé makaryá ing pakebonan-pakebonan, kejawi rombongan taun 1904. Ing taun puniká wonten 77 tiyang Jawi ingkang mligi dipunrawuhaken kanggé makaryá ing Koloniale Spoorwegen (Margi Sepur Kolonial).
Wiwit saking wekdal Perang Dunia I, kanthi pikantuk biyantu saking pamréntah, ugi wonten párá buruh tiyang Jawi ingkang makaryá ing Surinaamse Bauxietmaatschappij (Perusahaan Boksit Suriname) ing wilayah Moengo. (es/es)
Nationaal Archief, Arsip Nasional Walandi