ZAANSE SCHANS – Dhusun Zaanse Schans sadèrèngipun pagebluk Corona karawuhan rátá-rátá 2 jutá turis saben taun. Sapuniká párá wargi mriká boten karsá kados makaten malih, nanging kawigatosan antawis párá wargi njomplang sanget.
Miturut brosur, Zaanse Schans puniká satunggaling kampung ingkang “unik, ngemu sejarah, kampung molen asli wiwit taun 1850, wiyaripun 4 héktar, kalenggahan ing Kalverpolder, 20 km sisih lèripun Amsterdam. Puniká sanès muséum nanging kampung biasa mlebet kutháprájá Zaandam kanthi kode pos piyambak: 1509, ugi warginipun gegriyá sáhá makaryá ing mriku.
Párá turis mardhiká wira-wiri, mirsani muséum bakkerij (parotèn, panggènan pandamelan roti, red), pangecoran timah, muséum wandé Albert Heijn utawi ngrawuhi pandamelan kèju utawi klompen (sandal saking kajeng, red). Sebagéan kedah mbayar, tuládhá €5 (Rp 82.500) kanggé mlebet mirsani molen, €2 (Rp 33.000) kanggé mirsani patenunan, €12,5 (Rp 206.250) kanggé mlebet Zaans Muséum, parkir mobil €10 (Rp 165.000), toilet €0,70 (Rp 11.550).
Nanging sinten ngersaaken dompetipun tetep nutup rapet aliasipun gratis ugi kathah obyèk wisátá mawi plang ingkang negesaken makaten: ‘Gratis Toegang.’ ‘Free Admission.’ Mlebet boten bayar.
Kathahipun turis ingkang mili datang Zaanse Schans komplit kalih sedáyá tingkah polahipun jebul kanggé párá wargi piyambak kadhang pancèn ngganggu sanget, kados midak sesuketan plataran wargi dados risak, foto-foto selfie mepeti kretek, sawetawis wargi kabotan ngastá blánjá kedah sabar nenggá supados saget miyos.
Pramilá taun 2020 naliká wonten pagebluk Corona, Walandi tutup boten wonten turis, manuk-manuk mardhiká slempar-slempur ngocèh malih, párá wargi saget sakécá mlampah-mlampah malih sareng segawonipun, turis massal saking máncánegari gantos wargi biasa utawi kadhang kálá turis lokal saking Walandi piyambak, ingkang tingkah polahipun bènten sanget.
Wanci naliká pagebluk Corona dados wekdal kanggé menggalih, boten namung ing Schans nanging ugi panggènan sanèsipun ing mriku párá turis, párá juragan dedagangan lan párá wargi sami tabrakan kawigatosan: punápá kitá taksih karsá wangsul malih kados kahanan sawaunipun?
Stichting de Zaanse Schans (Yayasan Zaanse Schans) ingkang ngastá warisan budháyá, panggènan parkir, lan toilèt, wiwit sadèrèngipun Corona sampun ngarsaaken ngirangi turis massal. Yayasan puniká langkung remen ‘turis budháyá’, ingkang karsá bayar all-in (sadayanipun) kanggé mlebet kampung Zaanse Schans kalebet musea, parkir, lan toilèt.
Déwan Kutháprájá taun wingi sampun sarujuk tumrap rancangan wau, nanging punápá saget dipuncakaken? Sebab sampun pinten-pinten dásáwarsá wonten rayahan kawigatosan ing Zaanse Schans antawis yayasan, párá juragan, párá wargi, kanthi pitakènan utami: sinten ingkang kuwaos ing mriki?
Párá pihak wau bentèng cèwèng piyambak, pinten-pinten prakárá hukum ing pangadilan damel kahanan boten langkung saé, kados dipunaturaken déning Van der Meer. Naliká Van der Meer lenggah dados anggota Déwan Kutháprájá taun 2018, piyambakipun langsung pirsá: puniká sanès pakaryan ingkang gampil. Sadèrèng-sadèrèngipun ingkang lenggah ngastá pakaryan puniká boten kiat dangu.
Van der Meer ngarsaaken kaseimbangan ing Zaanse Schans, saénggá babad panggénan puniká ugi dipungatosaken. “1.100 molen naté ngadeg wonten ing daérah mriki ingkang nami Zaanstreek. Cobi bayangaken, puniká kekiyatan industri ingkang boten kinten-kinten! Punápá malih puniká ing abad kaping 18, jaman pra-industri. Zaanstreek nggadhahi lakon ageng ing dedagangan kuthá Amsterdam. Ing mriki kadadosanipun,” makaten Van der Meer.